Nieuwsbrief NR 2 / 4 oktober 2019
Belangrijke data
8 oktober ouderavond 19-19.45 uur
9 oktober studiedag; alle leerlingen vrij
10 oktober ouderavond 19-19.45 uur
16-18 oktober werkweek 7-8
18 oktober studiedag Staij (verplicht voor alle Staij-scholen)
19-27 oktober herfstvakantie
6 november PM staking aangekondigd
7 november jaarvergadering MR/OR
Bericht van het 5mw Montessori-front
In het kader van de komende transitie zullen we in de nieuwsbrieven dit schooljaar geregeld aandacht besteden aan diverse aspecten van de Montessori-visie. Aan de orde komen zaken als groepssamenstelling, kenmerken van Montessori-onderwijsgevenden, vrije werkkeuze, zorg voor de omgeving, observatie en registratie, afspraken en regels, ‘straf’ en beloning, dagindeling en Montessoriaans ontwikkelingsmateriaal.
In deze nieuwsbrief staat de visie van Montessori op de ontwikkeling van de mens centraal, we parafraseren zoveel mogelijk haar wat gedateerde en bij vlagen esotherisch aandoende taalgebruik.
Visie van Montessori op de ontwikkeling van de mens
De visie van Montessori op het kind en diens ontwikkeling was behoorlijk revolutionair in haar tijd. Ze benadrukte de individualiteit van het kind. In aansluiting op de algemene zienswijze van haar tijd onderscheidt Montessori in het ontwikkelingsproces drie belangrijke perioden; van nul tot zes jaar, van zes tot twaalf jaar en van twaalf tot achttien jaar.
Volgens Montessori verloopt de ontwikkeling van de mens volgens een bepaald ‘grondplan’. Hierin is een wetmatigheid in de ontwikkeling te onderkennen. Dit betrekt Montessori op alle leven. Ze ziet het leven, inclusief de mens, als schakel in de evolutie van de kosmos, alles wat leeft ontwikkelt zich ten behoeve van zichzelf en levert tegelijkertijd een bijdrage aan het evolutieproces. De veronderstelling dat plant en dier een functie hebben in het geheel van het leven, trekt zij door naar het gedrag van de mens. Ieder werkt en leeft niet alleen voor zichzelf, maar ook voor anderen. Deze visie, die zij de ‘visie van het kosmisch plan’ noemt, zal volgens haar de opvoeder helpen het gedrag van kinderen te begrijpen en hen in hun activiteiten te *bege)leiden.
Ontwikkelingsverloop
Montessori geeft aan dat de ontwikkeling volgens een bepaalde wetmatigheid en volgorde verloopt. Een kind rolt, gaat zitten, staan en kruipen voordat het begint te lopen, het brabbelt en imiteert klanken voordat het spreekt. Het ontwikkelingsverloop draagt een explosief karakter, dat wil zeggen dat er een afwisseling optreedt van schijnbare stilstand en verhoogde activiteit. Een kind gaat bijvoorbeeld plotseling in zinnen praten (rond of kort na het tweede jaar). Dit noemt Montessori een ‘gedachtenexplosie’. Zo’n explosie suggereert dat hieraan een soort stille voorbereiding is voorafgegaan. De woede-uitbarstingen van jonge kinderen, die hun gedachten nog niet kunnen uiten in die periode, wijzen in deze richting. Ook ten aanzien van andere ontwikkelingsaspecten is bij kinderen in zo’n periode van ontwikkeling een sterk verhoogde activiteit merkbaar.
Potentie-wisselwerking omgeving
De pasgeborene functioneert niet alleen als onbewust wezen op fysiek-motorisch niveau, maar heeft latente, sluimerende geestelijke functies. Montessori spreekt ook wel van ‘potentiële energieën.’ Deze komen tot ontwikkeling in vrije wisselwerking met de omgeving. De pasgeborene is nog ‘onaf’, zegt Montessori. Dit heeft kennelijk een reden, want:
Het lijkt wel, of het menselijk embryo onvolledig geboren wordt, omdat de volkomen vorm en de functies moeten wachten tot de psyche zich heeft opgebouwd.
De psyche kan zich slechts ontwikkelen door stimulatie vanuit de omgeving, of in de woorden van Montessori: That is why the human embryo must be born before completing itself and why it can reach further development only after birth. Its potentialities, in fact, must be stimulated by the environment. Met andere woorden: het kind kan alleen na de geboorte, in wisselwerking met de omgeving, de foetale ontwikkeling voortzetten.
Bouwer van de mens
Belangrijk in de visie van Montessori is dat het kind zichzelf ontwikkelt en niet bijvoorbeeld de vader of moeder. Het kind is geen leeg vat, dat alles wat hij weet dankt aan ons, die hem opvullen. Nee, dit kind is de bouwer van de mens.
Daarmee wil zij niet suggereren dat de ouders niet belangrijk zijn, want: De erkenning van de verdiensten van het kind vermindert niets van de autoriteit van de vader en de moeder, want als deze gaan beseffen dat zij niet de makers, maar alleen de helpers zijn van deze opbouw, dan zullen zij beter in staat zijn hun plicht te doen. Zij zullen het kind helpen met een dieper inzicht. Alleen als deze hulp goed gegeven wordt, zal het kind een goede constructie volbrengen, anders niet.
De opvoedkundige taak van de ouders bakent Montessori hier duidelijk af. In zeker opzicht vormt dit een ondersteuning. Het geeft ouders immers helderheid over hun eigen verantwoordelijkheid. Feitelijk hoeven zij zich uitsluitend te verdiepen in de hulp die ze kinderen moeten aanreiken voor hun ontwikkeling.
Montessori stelt dat de meest belangrijke capaciteiten worden gevormd in de eerste twee levensjaren. Dat betreft niet alleen het herkennen en begrijpen van en omgaan met de wereld om ons heen. Ook het ‘gericht zijn’ van onze intelligentie en bijvoorbeeld religieuze gevoelens worden gevormd gedurende een levensperiode dat niemand het kind iets dergelijk kan aanleren.
Als verklaring voor dit verschijnsel oppert Montessori de verschillende wijzen waarop kinderen en volwassenen kennis verwerven. Volwassenen kunnen onmogelijk in zo’n korte tijd zoveel leren. Zij zegt: Het kind heeft een geestestype waardoor het kennis absorbeert en zichzelf onderwijst. Zij spreekt van de ‘absorberende geest’.
Absorberende geest
In het kort komt de opvatting van Montessori hierop neer. Kinderen nemen informatie uit de omgeving anders in zich op dan volwassenen. Zij nemen de dingen op met ‘heel hun wezen’. Dit noemt Montessori de ‘absorberende geest’ van het kind. De indrukken schijnen door te dringen in het innerlijk leven; het kind verandert erdoor.
Deze ontvankelijkheid van het kind maakt het mogelijk dat de mens zich overal ter wereld kan aanpassen. Bij elk klimaat of leefgebied, in iedere taal, welke gangbare ideeën er ook heersen, het kind is in staat zich aan te passen aan de omgeving waarin het opgroeit. Als volwassene is de mens daartoe veel minder (of niet) in staat. De volwassene kan zijn persoonlijkheid niet zo veranderen.
Doordat het kind de unieke hoedanigheid bezit zich aan te passen aan de unieke situatie waarin het opgroeit, kan men ook via het kind nieuwe ideeën en andere gewoontes inbrengen in een maatschappij. Een van haar boeken heet niet voor niets: Door het kind naar een nieuwe wereld.
In de volgende Nieuwsbrief besteden we aandacht aan de gevoelige perioden, de ontwikkelingsperiode nul tot zes, zes tot twaalf en twaalf tot achttien jaar.
Studiedag 24 september
Er zijn wel mensen die menen dat je een kind beter kunt leren blind typen dan schrijven (‘zó achterhaald’.) Het tegendeel is waar. Het ontwikkelen van de fijne of kleine motoriek is belangrijk voor zoveel functies. Door bijvoorbeeld schrijven of het voorbereiden daarop ontstaan verbindingen tussen verschillende hersenfuncties. Ook blijkt uit wetenschappelijk onderzoek bijvoorbeeld dat je zaken beter onthoudt als je ze opschrijft of zelfs maar overschrijft.
We besteedden op de studiedag een ruim deel van onze tijd aan schrijven op de basisscholen het (verder) ontwikkelen van fijne motoriek. Dat stopt – voor alle duidelijkheid – niet bij de kleuterleeftijd. Dit jaar hernieuwen we onze inzet op schrijfonderwijs (en alles wat daarmee samenhangt) beginnend bij voorbereidende motorische oefeningen. Montessorimaterialen voor de kleuters bieden een ongekende variëteit daarop. Dat moeten we doorpakken in hogere bouwen. De methode Pennenstreken helpt ons daarbij.
Frequentie Nieuwsbrief
U heeft het waarschijnlijk al gemerkt, de nieuwsbrieven verschijnen wat minder frequent; eens per maand op de eerste vrijdag van de maand. We hopen in de nabije toekomst ouders snel(ler) via de app te informeren.
Schoolapp
We kregen berichten van ouders over een niet-functionerende 5mw-app. Dat klopt; we doen momenteel een proefprojectje met één kleuterklas. Successievelijk zullen we ouders klas voor klas toevoegen en ze laten weten wanneer hun school-app functioneert.
Schoolplein op de schop
Langzamerhand tekenen de nieuwe contouren van het plein zich af. Deze periode wordt het groen aangeplant. Tot de herfstvakantie gebruiken we nog de ingang aan Herschelstraat 2 in de ochtend van 8.15-8.30 uur. Komt u onder schooltijd op school om een kind weg te brengen of op te halen, dan kunt u naar binnen bij de ingang Galileïplantsoen 37.
Staking woensdag 6 november
De AOb en de andere onderwijsbonden roepen op tot een landelijke staking. Het leraren- en schoolleiderstekort is zo groot dat overal in Nederland dagelijks klassen naar huis worden gestuurd.
Ook wij op 5mw merken dat het zeer lastig is teamleden te vervangen bij onverhoopt uitval. Slechts in een enkel geval heeft de stedelijke invalpoule De Brede Selectie een invaller beschikbaar. In de vijf weken dat het schooljaar nu telt, hadden we al twintig ziekte- of afwezigheidsdagen (ziekte, maar ook ziekenhuisbezoek e.d.) Slechts op één dag had DBS een invaller voor ons beschikbaar, twee dagen maakten we gebruik van de diensten van Lukida. Alle andere zeventien dagen dat er een leerkracht (of meer) afwezig was, losten we het intern op, dat wil zeggen dat parttimers een extra dag werken, of dat een ander teamlid haar of zijn eigenlijke taken laat vallen en voor de klas gaat of.. dat we de groep(en) verdelen over andere groepen. Dit geeft druk op individuen, groepen en de school als geheel. Natuurlijk proberen we dat te beperken. Maar de grens van wat ‘te doen is’, zijn we eerlijk gezegd al lang voorbij.
NB Als u in uw kennissenkring nog bevoegde (Montessori-)leerkrachten heeft die wel eens willen invallen, of overstap/terugkeer naar het PO overwegen, kunt u ze met ons in contact brengen.
Schaken op 5mw
De schaaklessen op donderdagmiddag na school onder leiding van de begeesterde Wesley Ng zijn weer gestart. We hopen dat nieuwe leerlingen (we zeggen er met nadruk bij: zeker ook meiden!) zich aanmelden voor een groepslesje of spontaan intekenen. Voor meer info neem even contact op met Wesley: wesley.hk.ng@gmail.com
Nieuwe leden en penningmeester OR gezocht!
De ouderraad is op zoek naar twee leden én een nieuwe penningmeester. De ouderraad bestaat uit een actieve groep ouders die in een leuke sfeer extra activiteiten voor de school organiseert. Befaamd is natuurlijk het zomerfeest, maar ook de avondvierdaagse en de sinterklaas- en kerstviering worden gecoördineerd door de ouderraad. We zoeken bij voorkeur leden die kinderen hebben in de onderbouw om de continuïteit van de raad te waarborgen. Ben jij dit nieuwe lid of penningmeester of wil je hier meer informatie over? Neem dan contact op met de ouderraad (ouderraad@5mw.nl/ (06) 52 09 33 84 (Patrick Buenk/ penningmeester).
Groet van
Mieke Koster (Jette groep 6)
Emke Bus (Mare groep 3, Fenne groep 5)
Michiel Kramer (Finn groep 8, Amélie groep 5)
Jan Hendrik Horsmeier (Julia groep 4, Louise groep 2)
Patrick Buenk (Aike groep 8)
Schoolbibliotheek
Onze schoolbibliotheek is al weer ruim een maand dagelijks open. Het belang van lezen kunnen we niet genoeg onderstrepen en graag bieden we onze leerlingen ook op school de kans om met mooie en interessante boeken in aanraking te komen. Het zou daarom fijn zijn als we ook echt iedere schooldag ‘s ochtends open kunnen blijven.
We zoeken daarom nog behulpzame ouders die het een verrijking vinden om hun steentje bij te dragen aan de leesontwikkeling van al onze leerlingen. Met name op maandag, dinsdag en donderdag hebben we nog mensen nodig. Het is een leuke en zeer dankbare taak! En het hoeft echt niet iedere week… Aanmelden kan bij onze biebmoeder Marleen Heuzeveldt (mheuzeveldt@yahoo.com).
Bonus: Komend jaar komt er airco in de bibliotheek! Dan wordt het een vluchthaven met deze klimaatcrisis.
Leerlingzelfstandigheid
Net als in voorgaande jaren gaan ook dit schooljaar alle leerlingen vanaf groep 3 tot en met 8 twee ochtenden per week alleen, dus zonder ouders, naar binnen. We beginnen met woensdag en vrijdag. Halverwege het jaar wisselen we de dagen naar dinsdag en donderdag. We versterken zo de zelfstandigheid van de kinderen en het begin van de dag verloopt rustig en ongestoord. Onder het motto: Binnen is beginnen!
Sportdag
Het waren weer f a n t a s t i s c h e sportdagen voor de groepen 3 t/m 8 dit jaar. Beide dagen bleef het droog en was het heerlijk weer om te sporten. De sfeer was prima en de sportieve lat lag hoog! Zonder alle hulpouders zou het niet zo’n geweldige dag zijn geweest. Dus DANK aan ieder die een steentje heeft bijgedragen!!
NB Er is veel kleding blijven liggen op de sportvelden. Loop gerust eens langs bij de gevonden voorwerpen en kijk wat er van je gading is.
Imps&Elfs
Zomaar een label uit een van de jasjes die bij ons op school is blijven liggen (en er na weken nog steeds ligt!) Simpel and yet special, adverteren ze op hun site. Haha! Dit is niet zomaar een jas, dit is een eco-friendly lifestyle! In ieder geval peperduur, dus we kunnen ons goed voorstellen dat een kind of ouder het graag terug wil. Er ligt nog véél meer in onze bakken met gevonden voorwerpen (toegegeven, merendeel Hema en H & M…) T-shirts, vestjes, gymkleren en -schoenen, bekers, lunchtrommels. Kom gauw kijken, met de herfstvakantie zoeken we er een nieuwe eigenaar voor via de Groene Bakken in de wijk.
Bericht uit Nigeria – Sabon Layi
Onze hartelijke dank voor uw initiatief om een actiedag te organiseren ten bate van Stichting Faridpur en met name voor de Sabon Layi school in Mangu/Nigeria.
De opbrengst – € 17.889,49 – is boven alle verwachtingen. Uw donatie zal in de eerste plaats gebruikt worden voor het opzetten van een geitenboerderij en verder voor schoolmaterialen, zonnepanelen en andere activiteiten van de school. De directeur Bitrus Bangs heeft zeer verheugd gereageerd.
In oktober gaat er weer een medische missie naar Mangu in Nigeria. Zij kunnen met eigen ogen zien hoe het geld daar wordt gebruikt en met Bitrus Bangs de voortgang bespreken.
Wij zullen u uiteraard verslag uitbrengen.